Verschil met nominale capaciteit
- Nominale capaciteit is de waarde die de fabrikant opgeeft onder ideale omstandigheden, bijvoorbeeld 10 kWh.
- Beschikbare capaciteit is het deel dat je in de praktijk kunt gebruiken. Dit kan bijvoorbeeld 9 kWh zijn bij een maximale diepte van ontlading van 90%.
Het verschil wordt veroorzaakt door:
- Diepte van ontlading (DoD): fabrikanten stellen een grens in om te diepe ontlading te voorkomen.
- Systeemverliezen: energieverlies in elektronica, BMS en omvormers.
- Beveiligingsmarges: om schade of degradatie te voorkomen houdt het systeem altijd een buffer aan.
Voorbeeld
Een thuisbatterij heeft een nominale capaciteit van 10 kWh.
- Met een maximale DoD van 90% is de beschikbare capaciteit 9 kWh.
- Tijdens gebruik kan er door omvormingsverliezen (bijvoorbeeld 5%) uiteindelijk 8,5 kWh effectief bruikbaar zijn.
Dit laat zien dat de opgegeven waarde en de praktijk altijd van elkaar verschillen.
Waarom is beschikbare capaciteit belangrijk
Beschikbare capaciteit geeft een realistischer beeld van wat een batterij kan leveren en is daarom belangrijk voor:
- Dimensionering van het systeem: helpt bepalen of de batterij groot genoeg is voor het huishoudelijk verbruik.
- Verwachtingsmanagement: voorkomt teleurstelling doordat gebruikers weten wat ze werkelijk kunnen benutten.
- Terugverdientijd: berekeningen zijn betrouwbaarder als wordt uitgegaan van bruikbare in plaats van nominale capaciteit.
- Vergelijking van systemen: twee batterijen met dezelfde nominale capaciteit kunnen in de praktijk verschillen in bruikbare capaciteit, afhankelijk van chemie en DoD.
Typische beschikbare capaciteit bij batterijtypen
| Batterijtype | Beschikbare capaciteit t.o.v. nominaal |
|---|---|
| Lithium-ijzerfosfaat (LFP) | 80 – 95% |
| NMC / NCA lithium-ion | 80 – 90% |
| Loodzuur (AGM / Gel) | 50 – 60% |
| Zoutwaterbatterij | Tot 100% |
| Flowbatterij | Tot 100% |
Voor thuisbatterijen met LFP-chemie geldt dat de beschikbare capaciteit dicht bij de nominale waarde ligt, wat een groot voordeel is.
Factoren die de beschikbare capaciteit beïnvloeden
- Laad- en ontlaadlimieten ingesteld door het BMS
- Temperatuur: koude vermindert tijdelijk de beschikbare capaciteit
- Leeftijd en degradatie: oudere batterijen leveren minder bruikbare energie
- Laadstrategie: frequent tot 100% laden of diep ontladen kan de capaciteit beperken
- Verliezen in omvormers en bekabeling
Samenvatting
De beschikbare capaciteit is de energie die een batterij in de praktijk kan leveren, en ligt altijd lager dan de nominale capaciteit. Voor een goed beeld van de prestaties van een thuisbatterij is het essentieel om naar dit getal te kijken, omdat het direct bepaalt hoeveel energie je werkelijk kunt gebruiken voor eigen verbruik of netlevering.
