Waarom raken cellen uit balans?
Zelfs bij nieuwe batterijen zijn er kleine productieverschillen tussen cellen. Tijdens het gebruik versterken deze verschillen zich geleidelijk, onder andere door:
- Variaties in temperatuur tussen cellen
- Kleine verschillen in interne weerstand
- Ongelijke veroudering of degradatie
- Lokale verschillen in laad- en ontlaadgedrag
Gevolg: sommige cellen raken eerder vol of leeg dan andere. Dit kan het hele systeem beperken, omdat de batterij zich dan moet aanpassen aan de zwakste cel.
Wat zijn de gevolgen van onbalans?
Wanneer cellen uit balans raken, ontstaan er verschillende problemen:
- De capaciteit van het totale batterijpakket neemt af, omdat de eerste volgeladen of lege cel de grens bepaalt
- Cellen die regelmatig over- of onderladen worden, verliezen sneller hun capaciteit
- De kans op oververhitting of beschadiging neemt toe
- De levensduur van het batterijpakket verkort aanzienlijk
Zonder een vorm van cell balancing zou een batterij na enkele honderden laadcycli al merkbaar minder presteren.
Hoe werkt cell balancing?
Cell balancing wordt aangestuurd door het Battery Management System (BMS). Er zijn twee hoofdmethoden:
Passieve balancing
Bij deze methode worden cellen die een hogere spanning hebben licht ontladen, bijvoorbeeld via warmteweerstanden. Hierdoor worden ze omlaag gebracht tot het niveau van de zwakkere cellen.
- Eenvoudig en goedkoop
- Energie gaat verloren als warmte
- Veel gebruikt in residentiële toepassingen
Actieve balancing
Hierbij wordt de overtollige energie van sterkere cellen overgebracht naar zwakkere cellen, vaak via een elektronische schakeling.
- Efficiënter (minder energieverlies)
- Complexer en duurder
- Toegepast in geavanceerdere systemen
In beide gevallen is het doel om te zorgen dat alle cellen in het pakket zo dicht mogelijk bij dezelfde spanning blijven, vooral tijdens het laden.
Wanneer gebeurt balancing?
Cell balancing gebeurt meestal:
- Aan het einde van de laadcyclus, wanneer cellen bijna vol zijn
- In sommige systemen ook tijdens gebruik of tijdens rustperiodes
De instellingen en gevoeligheid verschillen per fabrikant en type batterij.
Waarom is balancing belangrijk bij thuisbatterijen?
In residentiële energieopslagsystemen is cell balancing van groot belang om:
- De volledige capaciteit van de batterij te benutten
- Langere levensduur te bereiken zonder ingrijpend onderhoud
- Veilig gebruik te garanderen onder verschillende omstandigheden (zomer, winter, piekbelasting)
Een goed werkend BMS met effectieve balancing zorgt ervoor dat zelfs na jaren van gebruik de batterij nog betrouwbaar functioneert.
Samenvatting
Cell balancing is een essentieel proces binnen elk batterijpakket. Het zorgt ervoor dat alle cellen op gelijke spanning blijven, waardoor de batterij veilig, stabiel en efficiënt kan werken. Zonder balancing zouden batterijen snel achteruitgaan in prestaties en betrouwbaarheid.
Voor thuisgebruik is dit vaak een onzichtbaar, automatisch proces, maar het speelt een sleutelrol in de kwaliteit en duurzaamheid van elk energieopslagsysteem.
