Wat is een HEMS?

De energietransitie vraagt om slimme oplossingen. Niet alleen op grote schaal, maar juist ook bij mensen thuis. Steeds meer huishoudens hebben zonnepanelen, een laadpaal of een thuisbatterij. Maar hoe zorgt u ervoor dat al die apparaten efficiënt samenwerken? Het antwoord ligt in een HEMS, oftewel een Home Energy Management System.

In dit kennisbankartikel leggen we uit wat een HEMS is, hoe het werkt, welke voordelen het biedt, en waarom het steeds belangrijker wordt in combinatie met dynamische energiecontracten en thuisbatterijen.

Wat is een HEMS?

HEMS staat voor Home Energy Management System. Het is een slim systeem dat het energiegebruik in en rond uw woning in kaart brengt én aanstuurt. Denk aan uw zonnepanelen, thuisbatterij, warmtepomp, laadpaal en huishoudelijke apparaten. Een HEMS zorgt ervoor dat deze systemen op het juiste moment energie gebruiken, opslaan of terugleveren.

Het systeem verzamelt continu gegevens over uw verbruik, opwekking, stroomprijzen, weersvoorspelling en eventueel dynamische tarieven. Op basis van die informatie neemt het slimme beslissingen. Zo haalt u meer uit uw zelf opgewekte stroom en bespaart u op uw energierekening.

Hoe werkt een HEMS?

Een HEMS is in feite het brein van uw energienetwerk thuis. Het koppelt meerdere apparaten aan elkaar, leest data uit, maakt prognoses en stuurt de aangesloten systemen aan.

Een aantal belangrijke functies:

• Inzicht in energieverbruik en opwekking
  Het systeem laat precies zien hoeveel stroom u opwekt, verbruikt en opslaat. Vaak gebeurt dit via een app of online dashboard.
• Slim laden en ontladen van de thuisbatterij
  Een HEMS bepaalt automatisch wanneer het slim is om stroom op te slaan of te gebruiken. Bijvoorbeeld laden bij lage stroomprijzen, ontladen bij hoge tarieven.
• Afstemming op dynamische energieprijzen
  Bij een dynamisch energiecontract kan het systeem uw gedrag afstemmen op de uurprijzen van de stroommarkt.
• Voorspellen van zonneproductie en verbruik
  Het HEMS gebruikt weersvoorspellingen en verbruiksdata om vooraf te bepalen hoeveel stroom u gaat opwekken of nodig heeft.
• Aansturen van apparaten
  Denk aan het automatisch inschakelen van de vaatwasser of wasmachine op momenten dat de stroom goedkoop is of uit uw batterij komt.

Wat heb ik nodig voor een HEMS?

Om een Home Energy Management System goed te laten werken, zijn een aantal onderdelen en voorwaarden nodig:

1. Slimme meter – Deze meet per kwartier hoeveel stroom u verbruikt en levert.
2. Zonnepanelen (optioneel) – Om zelf energie op te wekken.
3. Thuisbatterij (optioneel maar aanbevolen) – Om stroom op te slaan voor later gebruik.
4. HEMS-hardware of software – Vaak een kastje of een module in de meterkast, in combinatie met een app.
5. Compatibele apparaten – Denk aan omvormers, laadpalen en slimme apparaten die gekoppeld kunnen worden.

Veel moderne thuisbatterijen, zoals de Renon Xcellent of Xtreme, zijn standaard uitgerust met een HEMS of kunnen er eenvoudig mee worden uitgebreid.

Wat zijn de voordelen van een HEMS?

Een HEMS biedt duidelijke voordelen op het gebied van gemak, besparing en duurzaamheid:

• Lagere energiekosten
  Het systeem zorgt ervoor dat u stroom verbruikt op de goedkoopste momenten en bespaart op piekprijzen.
• Efficiënter gebruik van zonnestroom
  U benut uw zelf opgewekte energie beter, waardoor minder teruggeleverd hoeft te worden.
• Meer controle en inzicht
  Via een app of dashboard ziet u precies hoeveel stroom u gebruikt, wat u opwekt en wat uw batterij doet.
• Bijdrage aan netbalans
  Door slim te laden en ontladen helpt u het elektriciteitsnet ontlasten, zeker tijdens piekuren.
• Automatisering zonder gedoe
  Geen handmatig schakelen meer. Het systeem denkt voor u vooruit en werkt volledig op de achtergrond.

HEMS en dynamische energieprijzen

In combinatie met een dynamisch energiecontract komt een HEMS pas echt goed tot zijn recht. U betaalt dan elk uur een andere stroomprijs. Het HEMS ziet die tarieven aankomen, en past uw energieverbruik daar slim op aan.

Voorbeeld: de stroomprijs is ’s middags €0,04 per kWh en ’s avonds €0,45. Het systeem laadt overdag uw batterij met goedkope stroom en zorgt ervoor dat u die stroom ’s avonds gebruikt. Dit gebeurt automatisch, zonder dat u iets hoeft te doen.

HEMS in combinatie met thuisbatterijen

Een HEMS wordt extra krachtig in combinatie met een thuisbatterij. De batterij is als het ware de opslag, en het HEMS bepaalt wanneer er geladen of ontladen moet worden. Samen vormen ze een slim systeem dat continu optimaliseert:

• Laden bij lage prijzen
• Ontladen bij hoge prijzen
• Voorkomen van netbelasting
• Maximaal eigen verbruik van zonne-energie
• Mogelijkheid tot teruglevering op gunstige momenten

Bij systemen zoals de Renon Xtreme is dit volledig geïntegreerd, inclusief monitoring via een app.

Is een HEMS voor iedereen geschikt?

In principe wel. Een HEMS is vooral interessant als u meerdere energiecomponenten in huis heeft, zoals zonnepanelen, een thuisbatterij, een warmtepomp of een laadpaal. Maar ook als u alleen zonnepanelen heeft, kunt u al profiteren van het extra inzicht en de slimme sturing die een HEMS biedt.

Let op: niet elk apparaat is standaard compatibel. Controleer altijd of uw huidige of geplande systemen gekoppeld kunnen worden met een HEMS. Veel installateurs kunnen u hierin adviseren.

Wat kost een HEMS?

De kosten van een HEMS lopen uiteen. Sommige batterijsystemen hebben een ingebouwd HEMS, andere werken met losse modules. Reken op een bedrag tussen de €300 en €1500, afhankelijk van de functionaliteiten, compatibiliteit en of het systeem met software-abonnementen werkt.

Bij een investering in een thuisbatterij zit het HEMS vaak inbegrepen of als optionele uitbreiding beschikbaar.

Conclusie

Een Home Energy Management System is dé slimme schakel in uw duurzame energiesysteem. Het zorgt ervoor dat al uw apparaten goed samenwerken, helpt u besparen en maakt het eenvoudiger om mee te bewegen met de energiemarkt. Zeker in combinatie met een thuisbatterij en dynamisch energiecontract is een HEMS een krachtige en toekomstbestendige oplossing.

Wilt u weten of een HEMS ook in uw situatie voordeel oplevert? Of welke thuisbatterijen compatibel zijn met slimme aansturing? Neem dan contact op met onze specialisten of bekijk de mogelijkheden in onze kennisbank.