Wat is een omvormer?

Wat is een omvormer?

Met een omvormer kunnen we elektriciteit op de juiste manier gebruiken, afhankelijk van het soort elektriciteit dat we nodig hebben. Er zijn twee soorten elektriciteit:

• Wisselstroom (AC): Dit is de elektriciteit die uit stopcontacten komt.
• Gelijkstroom (DC): Dit type elektriciteit komt bijvoorbeeld uit batterijen.

Maar veel apparaten werken op wisselstroom, terwijl andere op gelijkstroom werken.

Veel apparaten werken op wisselstroom, terwijl sommige weer gelijkstroom gebruiken. Een omvormer is de oplossing voor dit verschil. Het zet het ene type stroom om in het andere, bijvoorbeeld:

• AC naar DC: Zodat je je telefoon kunt opladen.
• DC naar AC: Zodat je op de camping kunt koken met stroom van een accu.

We kunnen dus altijd de juiste soort stroom gebruiken, waar we ook zijn. Een omvormer is dus een handig apparaat waarmee we verschillende soorten elektriciteit kunnen omzetten naar wat we nodig hebben.

Waarom is een omvormer nodig?

Zonnepanelen wekken stroom op in de vorm van wisselstroom. Deze stroom moet worden omgezet naar de gelijkstroom of wisselstroom die in huizen wordt gebruikt. Een omvormer zet de opgewekte wisselstroom om, zodat deze direct in huis kan worden gebruikt.

Als er ook een thuisbatterij aanwezig is, zorgt de omvormer er ook voor dat de opgewekte stroom in de batterij kan worden opgeslagen. Later kan deze stroom weer aan het huis worden geleverd.

Zonder deze omzetting door de omvormer zou de stroom van zonnepanelen en een eventuele thuisbatterij niet bruikbaar zijn. De omvormer maakt het dus mogelijk om zelf opgewekte zonne-energie zowel direct als later via de accu te gebruiken. Dit bespaart flink op de energierekening en is beter voor het milieu. Een omvormer is daarom een essentieel onderdeel van elk zonnepanelensysteem, met of zonder thuisbatterij.

Toepassingen van een omvormer

Hier zijn enkele belangrijke toepassingen van omvormers:

• In campers, caravans en boten: Hier zorgen omvormers ervoor dat je apparaten kunt gebruiken via de accu van het voertuig.
• In treinen en schepen: Grote omvormers zetten elektriciteit om in stroom voor verlichting en apparaten.
• In zonnepanelen en windmolens: Kleine omvormers maken de stroom van zonnepanelen en windmolens geschikt voor gebruik in huis. Grotere omvormers doen dit voor bedrijven.
• Als noodstroom: Met een omvormer kun je een generator of accu gebruiken als de stroom uitvalt, zodat je bijvoorbeeld de koelkast kunt gebruiken.
• In fabrieken: Hier zorgen omvormers ervoor dat machines kunnen draaien.
• In thuisbatterijen: De omvormer zet stroom van zonnepanelen en de thuisaccu om in het juiste type voor gebruik thuis.

Overal waar stroom moet worden omgezet, wordt een omvormer gebruikt. Zo kunnen we altijd en overal de juiste stroom voor onze apparaten gebruiken.

Verschillende soorten omvormers

Er zijn twee belangrijke soorten omvormers:

Gemodificeerde sinus omvormers:

• Voordeel: Goedkoper.
• Nadeel: De geproduceerde wisselspanning is niet volledig zuiver, wat geen probleem is voor de meeste huishoudelijke apparaten, maar sommige apparaten zoals elektrische tandenborstels en audioapparatuur kunnen storingen geven.

Zuivere sinus omvormers:

• Voordeel: Levert een wisselspanning die identiek is aan het lichtnet. Hierdoor werken alle apparaten, inclusief gevoelige apparatuur, probleemloos.
• Nadeel: Duurder dan gemodificeerde sinus omvormers.

Samengevat: Gemodificeerde sinus omvormers zijn goedkoper, maar kunnen storingen veroorzaken bij bepaalde apparaten. Zuivere sinus omvormers zijn duurder, maar werken zonder problemen met alle apparaten. Kies de omvormer die het beste past bij jouw behoeften en het soort apparaten dat je wilt gebruiken.

Hoe werkt een omvormer?

De werking van een omvormer wordt hieronder eenvoudig uitgelegd:

1. Gelijkrichting: De inkomende gelijkspanning (DC) van bijvoorbeeld een accu wordt omgezet naar wisselspanning (AC) met een vaste frequentie.
2. Spanningsaanpassing: Deze wisselspanning wordt door een transformator verhoogd of verlaagd naar de gewenste spanning, bijvoorbeeld van 12V naar 230V.
3. Filtering: Een filter verwijdert eventuele kleine storingen of oneffenheden uit de wisselspanning, zodat er een zuivere spanning overblijft.
4. Uitgang: Afhankelijk van wat je nodig hebt, geeft de omvormer nu een zuivere wisselspanning (AC) of gelijkspanning (DC) af die klaar is voor gebruik door je apparaten.

Dit proces vindt continu plaats en zorgt ervoor dat je apparaten altijd een stabiele stroom krijgen.

Verschillende type omvormers

Een aantal belangrijke soorten omvormers voor zowel zonnepanelen als thuisaccu’s zijn hieronder opgesomd:

1. Centrale omvormer: Deze verbindt alle zonnepanelen met de elektriciteitsmeter en is het meest voorkomende type omvormer.
2. Micro-omvormers: Elk zonnepaneel heeft zijn eigen kleine omvormer. Dit is handig als sommige panelen in de schaduw liggen, omdat de andere panelen optimaal blijven werken.
3. String-omvormer: Meerdere panelen worden in serie geschakeld. Dit is efficiënt en vermindert de invloed van schaduw op de prestaties.
4. MTL-omvormer: Geschikt voor situaties waarbij panelen in verschillende richtingen zijn geplaatst. Deze kan meerdere strings onafhankelijk van elkaar optimaliseren.

Levensduur van een omvormer

Zonnepanelen hebben meestal een verwachte levensduur van ongeveer 30 jaar. De gemiddelde levensduur van een omvormer is 6 tot 10 jaar. Een thuisbatterij gaat gemiddeld 10 tot 15 jaar mee.

Omdat de levensduur van zowel een omvormer als een thuisbatterij korter is dan die van de zonnepanelen, moeten deze onderdelen één of meerdere keren worden vervangen tijdens de 30-jarige levensduur van het zonnepanelensysteem.

Een omvormer kan na 6 tot 10 jaar en een thuisbatterij na 10 tot 15 jaar aan vervanging toe zijn vanwege slijtage van elektronische onderdelen. Bij tijdige vervanging blijft de zonnepaneelinstallatie, inclusief eventuele opslag in huis, optimaal presteren gedurende de levensduur van 30 jaar. Het vervangen van deze onderdelen maakt deel uit van het standaard onderhoud.

Tips voor het kiezen van de juiste omvormer

Bij het kiezen van een omvormer zijn een aantal zaken belangrijk om rekening mee te houden:

• Afstemmen op de zonnepanelen: Kies een omvormer die minstens 80-110% van het maximale vermogen van je zonnepanelen aankan.
• Geluid: Let op de geluidsproductie en plaats de omvormer op een rustige plek om overlast te voorkomen.
• Toekomstbestendig: Kies een omvormer die ook geschikt is voor eventuele uitbreiding van je systeem in de toekomst.
• Specifieke situatie: Neem specifieke zaken op, zoals thuisbatterijen, en raadpleeg een installateur.
• Garantie en kwaliteit: Kies een gecertificeerd merk met minstens 5 jaar garantie voor een betrouwbare investering.