De manier waarop u stroom gebruikt én inkoopt, verandert razendsnel. Steeds meer huishoudens worden niet alleen verbruiker van energie, maar ook producent. Denk aan zonnepanelen op het dak, slimme apparaten in huis en nieuwe vormen van energiecontracten.
In deze ontwikkeling speelt de thuisbatterij een steeds grotere rol. Helemaal wanneer u die combineert met een dynamisch energiecontract. Want juist die combinatie biedt slimme mogelijkheden om minder te betalen én bewuster om te gaan met stroom.
In deze blog leggen we uit wat een dynamisch energiecontract precies is, hoe het werkt met een thuisbatterij en wat de voordelen zijn voor uw huishouden of bedrijf. Ook geven we concrete voorbeelden van batterijsystemen die vaak worden toegepast in de praktijk, zodat u een goed beeld krijgt van wat er technisch en financieel mogelijk is.
Wat is een dynamisch energiecontract?
Bij een dynamisch energiecontract betaalt u niet één vast bedrag voor stroom. De prijs verandert elk uur. Soms betaalt u iets meer, soms juist veel minder. En er zijn zelfs momenten waarop u geld toe krijgt als u stroom gebruikt.
Dat komt doordat de stroomprijs afhankelijk is van vraag en aanbod. Is er veel stroom beschikbaar, bijvoorbeeld door veel zon of wind? Dan daalt de prijs. Dat gebeurt vaak overdag, of ’s nachts als het hard waait. Op die momenten is stroom goedkoop, soms zelfs bijna gratis.
Maar als er weinig duurzame stroom is, zoals op een donkere, windstille avond, stijgt de prijs. Dan gebruiken veel mensen tegelijk stroom. Denk aan koken, tv kijken of het opladen van een elektrische auto. Daardoor wordt stroom duurder.
Met een dynamisch energiecontract beweegt de prijs dus mee met het moment van de dag. U betaalt precies wat de stroom op dat uur waard is. Dat is anders dan bij een vast contract, waarbij u altijd hetzelfde tarief betaalt, ongeacht het tijdstip.
Veel energieleveranciers die dit soort contracten aanbieden, hebben een app. Daarin kunt u een dag van tevoren precies zien wat de stroom per uur kost. Zo kunt u slim plannen wanneer u stroom gebruikt of opslaat. Bijvoorbeeld door uw wasmachine te laten draaien op een goedkoop moment, of uw thuisbatterij op te laden als de stroom het goedkoopst is. Dat kan flink schelen op uw energierekening.
Wat betekent dat in de praktijk?
Stel, het is een zonnige dag in de zomer. Tussen 13:00 en 15:00 uur wekken zonnepanelen in heel Nederland volop stroom op. Er is dan zoveel elektriciteit beschikbaar dat de stroomprijs zakt naar bijvoorbeeld €0,01 per kilowattuur.
Maar diezelfde avond, als veel mensen thuiskomen, gaan koken en de tv aanzetten, stijgt de vraag naar stroom ineens flink. Tussen 19:00 en 21:00 uur kan de prijs dan oplopen tot €0,45 of zelfs meer.
Als u daar slim op inspeelt, kunt u flink besparen. Door bijvoorbeeld uw thuisbatterij overdag op te laden wanneer de stroom goedkoop is. En die stroom ’s avonds te gebruiken, wanneer de prijs veel hoger ligt. Dat verschil maakt echt uit op uw energierekening.
Hoe werkt een thuisbatterij?
Een thuisbatterij slaat elektriciteit tijdelijk op, zodat u die later kunt gebruiken. Dat kan stroom zijn die u zelf opwekt met zonnepanelen. Maar u kunt ook goedkope stroom van het net opslaan, bijvoorbeeld als de prijs laag is.
Die opgeslagen energie gebruikt u op momenten dat de zon niet schijnt of wanneer de stroomprijs juist hoog is. Zo hoeft u minder stroom van uw energieleverancier te kopen. En dat merkt u direct op uw energierekening.
Er zijn verschillende soorten batterijen. Sommige systemen zijn klein en makkelijk uit te breiden. Een goed voorbeeld is de Renon EBrick, die per stuk 5 kWh opslaat. Heeft u meer capaciteit nodig? Dan kunt u kiezen voor een grotere batterij zoals de Renon Xcellent, die tot 15 kWh biedt. Of de Renon Xtreme, een krachtig systeem dat vanaf 10 kWh begint en eenvoudig verder uit te breiden is.
Een gemiddeld huishouden in Nederland verbruikt zo’n 10 tot 15 kWh stroom per dag. Voor dat verbruik is een batterij van 10 tot 20 kWh vaak al genoeg. Daarmee kunt u piekmomenten goed opvangen en slim inspelen op de wisselende stroomprijzen gedurende de dag.
Waarom een dynamisch contract zoveel extra voordeel oplevert
Een thuisbatterij brengt al duidelijke voordelen met zich mee. U gebruikt meer van uw eigen zonnestroom en hoeft minder stroom van het net te halen. Dat maakt u minder afhankelijk van energieleveranciers. En omdat de salderingsregeling wordt afgebouwd, voorkomt u dat u straks steeds minder krijgt voor teruggeleverde stroom.
Maar als u die batterij combineert met een dynamisch energiecontract, wordt het pas écht interessant. Dan kunt u namelijk stroom opslaan op momenten dat die heel goedkoop is. Denk aan een middag met veel zon of wind, wanneer de prijzen laag zijn of soms zelfs negatief.
Die opgeslagen stroom gebruikt u vervolgens op een moment dat de prijs juist hoog is. Bijvoorbeeld in de avond, als veel mensen tegelijk stroom nodig hebben. In sommige gevallen kunt u de stroom ook terugleveren aan het net, tegen een vergoeding die op dat moment gunstig is.
Zo bespaart u niet alleen, maar kunt u zelfs een deel van uw investering terugverdienen. En dat zonder dat u daar voortdurend zelf mee bezig hoeft te zijn. Veel systemen regelen dit namelijk automatisch voor u.
Een concreet voorbeeld
Stel, het is dinsdagmiddag rond twee uur. De zon schijnt volop en er is meer dan genoeg stroom beschikbaar. De prijs zakt daardoor naar €0,03 per kilowattuur. Uw thuisbatterij laadt zich op dat moment automatisch vol met goedkope stroom.
Later die avond, rond acht uur, gebruiken veel mensen tegelijk stroom. De prijs schiet omhoog naar €0,42 per kilowattuur. Maar in plaats van die dure stroom van het net te halen, gebruikt u de energie die eerder op de dag is opgeslagen.
Bij sommige energieleveranciers is het zelfs mogelijk om die stroom terug te leveren aan het net. Dan krijgt u de actuele hoge prijs als vergoeding. Zo bespaart u niet alleen geld, maar kunt u er ook nog aan verdienen.
Hoe weet de batterij wanneer hij moet laden of ontladen?
Moderne thuisbatterijen werken vaak samen met een Home Energy Management System (HEMS). Dat is slimme software die het energiegebruik in uw woning aanstuurt. Het HEMS houdt onder andere in de gaten wat de stroom op elk moment kost, hoeveel u verbruikt, hoeveel uw zonnepanelen opwekken en hoeveel capaciteit er nog beschikbaar is in de batterij.
Op basis van al die informatie bepaalt het systeem automatisch wanneer het slim is om de batterij op te laden of juist te ontladen. Dat gebeurt volledig op de achtergrond. U hoeft daar zelf niets voor te doen.
Veel van deze systemen kunnen ook vooruitkijken. Ze gebruiken prijsverwachtingen van bijvoorbeeld de EPEX Spotmarkt om een dag van tevoren een planning te maken. Zo laadt de batterij zichzelf op tijdens goedkope uren en levert stroom terug of gebruikt die tijdens dure momenten. Dankzij het HEMS haalt u het maximale uit uw thuisbatterij, zonder dat u daar zelf naar om hoeft te kijken.
Wat levert het op?
De besparing die u kunt behalen met een thuisbatterij in combinatie met een dynamisch energiecontract verschilt per situatie. Het hangt vooral af van hoe goed uw verbruik, opwekking en opslag op elkaar zijn afgestemd.
Denk bijvoorbeeld aan de volgende factoren:
1. Hoeveel stroom u per dag verbruikt
Een huishouden dat relatief veel stroom gebruikt, haalt sneller voordeel uit een batterij.
2. Of u zonnepanelen heeft
Hoe meer zonnestroom u zelf opwekt, hoe meer u kunt opslaan en zelf gebruiken.
3. Hoe goed u stroom kunt verschuiven naar goedkope uren
Denk aan het laden van de batterij overdag en verbruik in de avonduren.
4. Hoe sterk de stroomprijzen op een dag schommelen
Grote verschillen tussen hoge en lage prijzen zorgen voor meer winst.
5. Of u gebruik maakt van extra regelingen
Bijvoorbeeld het terugleveren van stroom tegen een hoge vergoeding of deelname aan de onbalansmarkt.
6. Of uw batterij slim wordt aangestuurd
Met een goed HEMS speelt uw systeem automatisch in op prijsverschillen.
In de praktijk levert deze combinatie vaak een besparing op van enkele honderden euro’s per jaar. Bedragen tussen de 400 en 600 euro zijn realistisch als de batterij slim wordt aangestuurd. Zeker bij een goed ingesteld Home Energy Management System (HEMS) kunt u maximaal profiteren van lage tarieven en prijspieken.
Kan iedereen hier gebruik van maken?
In principe wel, maar er zijn een paar voorwaarden waar u rekening mee moet houden.
Om gebruik te kunnen maken van een dynamisch energiecontract heeft u een energieleverancier nodig die dit type contract aanbiedt. Gelukkig zijn er in Nederland steeds meer partijen die dat doen. Het is wel verstandig om vooraf goed te controleren of het aanbod bij uw situatie past en of alle functionaliteiten beschikbaar zijn, zoals terugleveren aan het net of deelname aan slimme sturing.
Daarnaast heeft u een slimme meter nodig die uw stroomverbruik per 15 minuten kan bijhouden. In de meeste nieuwbouwwoningen en huizen die de afgelopen jaren zijn gerenoveerd, is dat al het geval. Heeft u nog een oude meter, dan zal die eerst moeten worden vervangen voordat u kunt overstappen op een dynamisch contract.
Tot slot is het handig om te weten dat niet alle regio’s of netbeheerders op dit moment ondersteuning bieden voor bijvoorbeeld teruglevering via de onbalansmarkt. Dit verschilt per gebied en per aanbieder. Informeer daarom goed naar de mogelijkheden in uw situatie.
De rol van zonnepanelen
Heeft u zonnepanelen? Dan is een dynamisch energiecontract extra aantrekkelijk. U kunt namelijk veel slimmer omgaan met de stroom die u zelf opwekt. In plaats van deze terug te leveren tegen een steeds lagere vergoeding, slaat u de energie op in een thuisbatterij. Zo gebruikt u uw eigen stroom wanneer dat voor u het meeste oplevert.
De salderingsregeling wordt de komende jaren stap voor stap afgebouwd. Dat betekent dat u voor teruggeleverde stroom steeds minder krijgt. Een thuisbatterij voorkomt dat die stroom verloren gaat. U bewaart de opgewekte energie gewoon voor later. En als u een dynamisch contract heeft, kunt u ook nog inspelen op prijsverschillen op het juiste moment van de dag.
Een voorbeeld. U wekt op een zonnige dag 10 kilowattuur stroom op. Daarvan verbruikt u direct 3 kilowattuur in huis. Zonder batterij gaan de overige 7 kilowattuur het net op. Maar met een batterij kunt u misschien wel 8 van de 10 kilowattuur zelf gebruiken. De 2 kilowattuur die u overhoudt, levert u terug aan het net. Omdat u een dynamisch contract heeft, krijgt u op dat moment bijvoorbeeld €0,25 per kilowattuur. Zonder batterij zou dat bedrag veel lager zijn geweest, misschien rond de €0,07.
Met een batterij haalt u dus meer uit uw zonnepanelen. U bent minder afhankelijk van wat u voor teruglevering krijgt en u gebruikt uw eigen groene stroom op het moment dat het financieel het slimst is.
Wat zijn de risico’s en beperkingen?
Er zitten ook een paar haken en ogen aan deze slimme combinatie. De stroomprijzen bij een dynamisch energiecontract kunnen namelijk niet alleen dalen, maar ook flink stijgen. Als uw batterij niet goed is afgestemd op uw verbruik of niet slim genoeg wordt aangestuurd, kan het gebeuren dat u alsnog dure stroom van het net moet gebruiken. Een goede automatische sturing is daarom belangrijk om echt voordeel te behalen.
Ook de opslagcapaciteit van een thuisbatterij is beperkt. De meeste batterijen kunnen genoeg stroom opslaan voor één of enkele dagen. U kunt dus geen stroom van de zomer opslaan om pas in de winter te gebruiken. Het systeem is bedoeld voor dagelijks gebruik en om slim te schakelen binnen korte perioden.
Daarnaast is het goed om te beseffen dat er een investering nodig is. De kosten van een thuisbatterij zijn niet niks. De terugverdientijd ligt gemiddeld tussen de zes en tien jaar. Dat hangt af van hoeveel stroom u verbruikt, hoe slim u de batterij gebruikt en hoe de energieprijzen zich ontwikkelen.
Op dit moment is de overheidssteun voor thuisbatterijen beperkt. Wel zijn er in sommige situaties fiscale voordelen mogelijk. Denk bijvoorbeeld aan de Energie-investeringsaftrek (EIA) voor zakelijke gebruikers. Het loont dus om vooraf goed te laten berekenen wat het u kan opleveren in uw eigen situatie.
Wat brengt de toekomst?
De energiewereld verandert snel en thuisbatterijen gaan daar een steeds grotere rol in spelen. Nu de salderingsregeling wordt afgebouwd, stroomprijzen blijven schommelen en het elektriciteitsnet vaker overbelast raakt, is het logisch dat steeds meer huishoudens en bedrijven kiezen voor eigen opslag.
Energieopslag wordt niet langer gezien als een luxe, maar als een slimme en soms zelfs noodzakelijke aanvulling op zonnepanelen en andere duurzame systemen. Ook omdat steeds meer apparaten in huis stroom vragen op slimme momenten. Denk aan warmtepompen, laadpalen en elektrische auto’s. Al die systemen vragen om goed afgestemd energiemanagement.
Daar komt bij dat het stroomnet steeds vaker onder druk staat. Piekmomenten, lokale overbelasting en spanningsproblemen komen vaker voor. Netbeheerders zijn op zoek naar oplossingen en thuisbatterijen kunnen daarbij echt het verschil maken. Door lokaal stroom op te slaan en te gebruiken wanneer dat nodig is, helpt u niet alleen uzelf, maar draagt u ook bij aan een stabieler en toekomstbestendig energienet.
Wie nu investeert in een thuisbatterij en slim energiegebruik, is dus voorbereid op de toekomst. Technisch, financieel én duurzaam.